OD REDAKCJI

Liturgia w Roku Jubileuszowym (cz. III)

W czasie trwającego Zwyczajnego Roku Jubileuszowego, dokładnie 20 maja, minęło 1700 lat od obchodów pierwszego soboru powszechnego, Soboru Nicejskiego. Jego zadaniem było zachowanie jedności, poważnie zagrożonej przez zaprzeczenie pełnej boskości Jezusa Chrystusa i Jego współistotności z Ojcem. Uczestniczyło w nim około trzystu biskupów zwołanych przez cesarza Konstantyna którzy zebrali się w pałacu cesarskim. Po różnych debatach, wszyscy, dzięki łasce Ducha Świętego, uznali Symbol Wiary. Ojcowie Soboru chcieli rozpocząć ten Symbol od użycia po raz pierwszy wyrażenia Wierzymy, aby zaświadczyć, że w tym My wszystkie Kościoły były w jedności, a wszyscy chrześcijanie wyznawali tę samą wiarę (por. Franciszek, Bulla Spes non confundit, n. 17). Z pełną świadomością, że liturgia jest dogmatyką w praktyce (to określenie jest autorstwa Księdza Profesora Jerzego Stefańskiego) oddajemy kolejny numer biuletynu Komisji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów Konferencji Episkopatu Polski.

W związku ze śmiercią papieża Franciszka (21 kwietnia 2025 roku) Dział NAUCZANIE OJCA ŚWIĘTEGO zawiera ostatnie teksty jego nauczania. Końcowe chwile życia, naznaczone były doświadczeniem choroby. Dlatego niektóre teksty zostały przygotowane przez Ojca Świętego, ale odczytane przez delegowanych hierarchów kościelnych. Oprócz homilii, oraz katechez wygłoszonych podczas środowych audiencji generalnych (papież kontynuował zagadnienia związane z okresem dzieciństwa Pana Jezusa), na szczególną uwagę zasługuje przesłanie papieża skierowane do uczestników kursu zorganizowanego przez Penitencjarię Apostolską, poświęconego kwestiom forum wewnętrznego sakramentu pokuty i pojednania.

W dziale DOKUMENTY STOLICY APOSTOLSKIEJ znajdziemy dwa dekrety Dykasterii ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów. Pierwszy dotyczy obchodzonej w Polsce liturgicznej uroczystości Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski w roku 2026. Natomiast drugi zatwierdza patronat bł. Stefana Wyszyńskiego, biskupa, dla miasta Świdnik (archidiecezja lubelska).

Dział NAUCZANIE BISKUPÓW O LITURGII otwiera coroczny List Konferencji Episkopatu Polski do kapłanów na Wielki Czwartek. Jego tematyka wpisuje się w przeżywany czas Zwyczajnego Roku Jubileuszowego. Komisja ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów Konferencji Episkopatu Polski opracowała dwa komunikaty. Pierwszy określa zasady liturgiczne w związku ze śmiercią papieża Franciszka, a drugi dotyczy imienia papieża Leona XIV, wymienianego w czasie sprawowania liturgii.

Kilku biskupów diecezjalnych podjęli kwestie liturgiczne w listach pasterskich (abp Wacław Depo, abp Adrian Galbas SAC, bp Sławomir Oder, bp Szymon Stułkowski). W ostatnich dniach maja 2025 roku, Kościół w Polsce cieszył się uroczystościami beatyfikacyjnymi (archidiecezja poznańska, archidiecezja warmińska). Na te okoliczności homilie wygłosił prefekt Dykasterii Spraw Kanonizacyjnych, które Czytelnik znajdzie w biuletynie. Ponadto, zagadnienia szeroko rozumianej liturgii są obecne także w nauczaniu homiletycznym (abp Antonio Guido Filipazzi, abp Adrian Galbas SAC, bp Andrzej F. Dziuba, bp Romuald Kamiński, bp Waldemar Musioł, bp Marek Szkudło). Natomiast abp metropolita poznański Stanisław Gądecki podjął rozważania w czasie Miejskiej Drogi Krzyżowej.

Biskup płocki Szymon Stułkowski ogłosił dwa dekrety. Pierwszy dotyczy godziny rozpoczęcia celebracji liturgii Wigilii Paschalnej, a drugim ogłosił ustanowienie diecezjalnego sanktuarium św. Jana Pawła II w Ciechanowie.

Dział zatytułowany FORMACJA LITURGICZNA zawiera ciekawe, i niezwykle aktualne, rozważanie na temat osoby i posługi diakona stałego. Główny akcent położony jest na przygotowanie teologiczne kandydatów oraz kwestie formacji permanentnej. Opracowanie jest owocem pracy ks. Tomasza Czernika i akolity Łukasza Wolańskiego.

W dziale DUSZPASTERSTWO LITURGICZNE znajdziemy interesujący materiał dotyczący nowego projektu muzycznego odnośnie do nabożeństwa Gorzkich Żali. Na szczególną uwagę zasługują trzy wypowiedzi, które mają charakter świadectwa. Pierwsza jest autorem osoby pełniącej zadania nadzwyczajnego szafarza Komunii Świętej, druga – jednego z diakonów stałych, a trzecia – osoby świeckiej prowadzącej cykl rekolekcji poświęconych zagadnieniom liturgii eucharystycznej. Dział zamyka refleksja na temat teologii liturgii wielkanocnej w Kościele prawosławnym.

Dział INFORMACJE rozpoczyna się od sprawozdań odnośnie do zebrań Komisji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów Konferencji Episkopatu Polski (odbyło się także kilka spotkań w formule online). Wiele wydarzeń liturgicznych odbyło się w polskich diecezjach (Łódź, Kraków, Bielsko-Biała, Bydgoszcz, Poznań, Kalisz). W archidiecezji krakowskiej (Biórków Wielki) odbyła się uroczystość koronacji obrazu Matki Bożej Wniebowziętej.

 Całość działu zamyka wykaz nowych publikacji poświęconych zagadnieniom liturgicznym.

Bp Piotr Greger
Bielsko-Biała, dnia 9 czerwca 2025 roku, w święto Najświętszej Maryi Panny Matki Kościoła